Nerede Yanlış Yapıyoruz?

Diğer ülkelerin eğitim sistemlerini araştırdığımda karşıma çıkan bazı notları sizlerle de paylaşmak istiyorum:

ABD- Amerika Birleşik Devletleri

ABD’de zorunlu eğitim süresi farklı eyaletlerde farklı yaşlarda başlasa da tüm ülkede 16 yaşına kadar okuma zorunluluğu vardır. 16 yaşına kadar devlet tarafından eğitim ücretsiz olarak sağlanmaktadır. Özel okul oranı %10 civarındadır. Yükseköğretimde işler biraz farklılaşmaktadır. Ülkede 600’ü devlete ait olmakla birlikte toplamda 2400 üniversite bulunmaktadır. İki yıllık mesleki eğitim veren ve lisans düzeyinde eğitim veren okullar olmak üzere okullar ikiye ayrılır. İki yıllık meslek eğitimi veren okullar paralı okullardır. Dikey geçiş imkânı bulunmaktadır. İsteyen öğrenci dört yıllık bir fakülteye geçiş yapabilir. Lisans derecesinde eğitim veren okullarda amaç öğrencinin sosyalleşmesine hizmet etmektir. Yükseköğretim kurumları kendi öğrencilerini kendisi seçer. Okul not ortalaması yanı sıra yapılan bir takım özel sınavlar da bulunmaktadır. Bunların dışında öğretmenlerden alınan tavsiye mektuplarının da ayrı bir önemi bulunmaktadır. ABD’de bilgisayar bilimleri, mühendislik, tıp, hemşirelik, veteriner hekimlik, diş hekimliği, hukuk gibi alanlardaki eğitim lisansüstü eğitim şeklinde olmaktadır. Daha açık ifade etmek gerekirse ABD’de, liseden mezun olan bir öğrenci direkt olarak tıp fakültesine gidemez. Öncesinde dört yıl süren ve temel eğitim aldığı bir lisans eğitimi görür. Burada gereken başarıyı gösterdikten sonra, dört yıl daha bir üst kurum yani lisansüstü eğitime başlar ve ancak sekiz sene sonrasında doktor olabilir. ABD’de yaklaşık 1200 akredite eğitim kurumu lisansüstü eğitim vermektedir.

ABD’de genel bütçenin %12,4’ü eğitim harcamalarından oluşmaktadır. Dünya’da eğitime en fazla pay ayıran ülke ABD’dir. ABD’de eğitimin temel amacı, bireyi gerçek hayata hazırlamaktır. Günlük hayatta karşılaşacağı problemlerin çözümüne yönelik yöntem ve bilgilerin kazandırılması esas alınır. Meslek edinme süreci genelde ikinci sırada yer almaktadır. Lisansüstü eğitim süresine kadar çok ciddi ve derin bilgiler öğretilmez. Şayet, öğrenci lisansüstü eğitime hak kazandıysa orada kendi alanına yönelik bilgileri tam anlamıyla öğretilmeye başlanır. Doktora eğitimi ise bir alanda uzmanlaşmak isteyen birey içindir. Doktora eğitimi gerçekten de ciddi ve disiplinli bir iştir. Kendi alanına ait özgün bir eser ver(e)medikçe mezun olması beklenmez.

İsrail

İsrail’de eğitim 2 yaşında başlar; fakat 5 yaşından sonrası zorunludur ve ücretsizdir. 5 yaşından 18 yaşına kadar eğitim, İsrail’de zorunlu eğitim kapsamındadır. İlkokul 6. Sınıfa kadar, ortaokul 7-9, lise ise 10-12. Sınıflardır. Ülkede dört farklı okul bulunmaktadır. Genel devlet liseleri, Musevilik üzerine araştırma yapan din liseleri bu okullarda eğitim dili İbranice olup bununla birlikte eğitim dili Arapça olan ve Arap tarihi üzerine araştırmalar yapan okulların yanı sıra özel cemaatlerin okulları da bulunmaktadır. Eğitim müfredatının büyük çoğunluğu akademik araştırmalara ayrılmıştır. Ayrıca, her sene Musevi kültürünü öğrencilerin daha iyi anlamasını sağlamak amacıyla kültürel bir konu üzerine derinlemesine bir çalışma yapılır. Eğitimin temel amacı ülkesini seven ve ülkesinin gelişmesine katkı sağlayacak bireyler yetiştirmek olan İsrail eğitim sistemi, oldukça katı ve disiplinli bir şekilde uygulanmaktadır. Ülkede 7 tane üniversite bulunmaktadır. Ülkenin ihtiyaçlarına göre şekillendirilmiş olan bu üniversitelerde, ileri teknoloji fen ve bilim müfredatı uygulanmaktadır. Ülke eğitim sistemine ciddi bir bütçe ayırmış olup, ülkedeki en büyük önceliğini eğitime ayırmıştır. Ülkedeki gençlerin yarısından fazlası bir yükseköğretim programına devam etmektedir. Özellikle matematik alanında son yıllarda gösterdiği başarıyla adından sıkça bahsettiren İsrail, bu başarısını her şeyden önce ciddi ve disiplinli çalışmasına borçludur.

Federal Almanya

Almanya’da eğitim 6-18 yaş arasında zorunludur. İlkokul dört yıl sürmektedir. Sonrasında öğretmenlerin tavsiyeleriyle öğrenciler yeteneklerine göre okullara ayrılılar. Gymnasium adı verilen ve en yetenekli öğrencilerin gittiği bu okulların yanı sıra Realshcule adı verilen bir alt seviyedeki okullar bulunmaktadır. Almanya’da genel liselerin yanı sıra teknik ve mesleki eğitim veren okullarda bulunmaktadır. Üniversiteye geçişte Abitur adı verilen bir sınav uygulanmaktadır. Bu sınavlar, beş tane merkezi sınavdan oluşmaktadır. Almanya’da yükseköğretim staja dayalı olarak yapılmaktadır. Bu nedenle de üniversiteye devam öğrenciler diğer AB ülkeleriyle kıyasla azdır. Almanya’da eğitim yönlendirme esaslıdır. Öğretmenlerin görüşleri ve notları hayati önem taşımaktadır. Almanya’da notlar 1-6 arasında verilmektedir. En iyi not 1’dir. Tıp bölümüne gitmek isteyen bir öğrencinin abitur sınavından 1 ya da 1,5 alması gerekmektedir. Dünyanın en iyi ilk 200 üniversitesi içerisinde 10 Alman üniversitesi bulunmaktadır. Her yıl ortalama 30 bin doktora tezi yazılmakta olup yaklaşık 1000 hocası doçent olmaktadır. Almanya’da eğitim masraflarını her eyalet kendisi karşılamaktadır. Eyaletlere göre eğitime ayrılan bütçe farklılık gösterse de Almanya’nın genelinde eğitime ciddi bir pay ayrılmıştır. Alman eğitim sistemi oldukça ciddi işleyen bir mekanizmaya sahiptir; şayet öğrenci gymnasium’da okurken notlarını düşürürse anında bir alt seviye okula gönderilir. Üniversiteye gitmek oldukça ciddi ve disiplinli bir çalışma sonucunda elde edilen bir başarıdır. Almanya’da üniversiteye gidemeyen öğrencilerin kendi yeteneklerine uygun bir meslek sahibi olması, diğer ülkelerin eğitim sistemlerine göre önemli bir farklılık oluşturmaktadır.

*Kaynakça: Karşılaştırmalı Eğitim Sistemleri, Beş Kıtada 31 Ülke Eğitim Sisteminin Türk Sistemiyle Karşılaştırılması

Sedat YILMAZ
Eğitim Danışmanı