Değişen Eğitim Sistemleri İçerisinde PYP (Primary Years Programme) Üzerine Bir Değerlendirme

    

   IBO ( Uluslararası Bakalorya Organizasyonu ), 1968 yılında Cenevre şehrinde kurulmuş, kar amacı gütmeyen bir eğitim kuruluşudur. Amacı, dünyayı eğitimle daha iyi bir hale getirme için, uluslararası arenada uygulanabilecek bir eğitim müfredatı oluşturabilmektir. Geleceğin, ancak eğitimle şekillendirilebileceği gerçeğini gören IB müfredatının çıkış noktası, sürekli olarak ülke değiştirmek zorunda kalan ailelerin çocukları olmuştur. Bu çocukların eğitimlerin yarıda kalması engellemeyi amaçlayan kuruluş zamanla birlikte tüm dünyada kullanılabilecek, uluslararası bir eğitim müfredatı oluşturmuştur.

  PYP (Primary Years Programme-İlk Yıllar Programı)-MYP(Middle Years Programme- Orta Yıllar Programı)-DP( Diploma Programı) programlarından müteşekkil IB Programı, 3 yaşından 19 yaşına kadar bir öğrencinin eğitimini kapsamaktadır.

PYP (Primary Years Programme)

    PYP, 3-12 yaş arası öğrenciler için bağlantılı, düşünmeye zorlayan ve ilgi çekici, disiplinler arası bir öğretim programı yaratmak için, uluslararası okullardaki zengin bilgi ve deneyim birikimini, değişik ulusal programlarda var olan başarılı araştırma ve uygulamalarla bütünleştirmeyi amaçlar. PYP‘nin temel taşı, uluslararası eğitimin ne olduğu ve nasıl yol alması gerektiği konusundaki felsefesidir. Uluslararası eğitim sadece uluslararası okullarda verilen eğitim demek değildir. Ulusal okullarda uluslararası bakış açısına sahip ve ulusal değerlerinin öneminin farkında öğrenciler yetiştirmek en önemli hedeftir.[1]

    PYP Programı dünyada ilk olarak kendi ülkesinden farklı bir ülkede çalışmak durumunda olan ve çalışma şartları nedeniyle belli aralıklarla ülke değiştiren ailelerin çocukları için planlanmıştır. Bu tarz aileler çocuklarını ilk yıl bulunduğu ülkenin, belli bir yıl sonra tamamen farklı bir müfredat izleyen başka bir ülkenin okuluna kayıt ettirdiklerinde, çocuklarının genel anlamda akademik kopukluklar yaşadıklarını ve evrensel bakış açısına uygun bir program izleyemediklerini fark etmişlerdir. Bu ihtiyacın farkında olan eğitimcilerin, bu tarz bir iş hayatı olan ailelerin çocukları için, o yaş grubundaki çocukların aslında ne bilmesi gerektiği, yaş grubu ve ilgi alanında ne olduğunu dikkate alarak oluşturdukları müfredat ve bu müfredata dayalı uygulama ve ölçme değerlendirme metotlarının tamamına PYP Primary Years Programme – İlk Yıllar Programı denmiştir.[2]

   Bu program hazırlanırken dikkate alınan en önemli nokta, öğrencilerin belirli bir bilgi birikimine sahip olmalarının hedeflenmesinin yanı sıra, bu bilgiye ulaşırken belli tutumlar, beceriler de geliştirmesi gerektiği, bunları ne oranda geliştirebildiklerinin bazı eylemlerle somut halde görülebilmesi ve en sonunda da “öğrenci profil özellikleri” denilen ve evrensel anlamda kendini gerçekleştirmeyi başarmış bir insanda gözlemlenmesi gereken özelliklerin oluşması gerektiğinin de müfredatın en önemli parçası olarak düşünülmesidir.[3]

    PYP programını izleyen uluslararası okulların dengeli, kendini iyi ifade eden, sorgulayan, sorumluluk sahibi ve araştıran öğrenciler yetiştirdiğini gözlemleyen ulusal müfredat izleyen okullar da zaman içinde PYP programıyla ilgilenmeye başlamışlardır. Fakat bu noktada çok önemli bir ayrıntı devreye girer. Uluslararası okullar, kendi müfredatlarını PYP uygulamaları kurallarına göre özgür bir biçimde kendileri belirleyebilmektedirler. Ulusal okulların ise izlemeleri gereken ulusal bir müfredat programı vardır ve bu programı her yaş grubu için belli bir eğitim günü sayısı içinde tamamlamak zorundadırlar.[4]

    Bu aşamada ulusal okullar müfredat programlarının PYP çatısı altında şekillendirilmesinin mümkün olup olmayacağını araştırmaya başlarlar. Çünkü sonuçta PYP bir müfredat programı değil, herhangi bir oluşturulmuş müfredatı belli kalite kurallarına bağlı kalarak uygulama çalışmasıdır. Bu kurallara ve yerel şartlara uygun müfredatı uluslararası okullar kendileri oluşturuyorken, ulusal okullar da Milli Eğitim Bakanlıkları tarafından belirlenen müfredatı, bazı konuların öğrencilere sunulma tarihlerinde değişiklikler yaparak kolayca PYP çatısı altında uyarlayabileceklerini görürler.

     PYP programını uygulayabilmek için, IBO tarafından görevlendirilen ve deneyimli PYP uygulayıcılarından oluşan bir ekibin otorizasyonu gerekmektedir. Bu süreç şöyle işlemektedir:

· PYP programıyla ilgilenen okul bundan IBO’yu haberdar eder ve IBO bir ziyaret ekibi göndererek okulun genel olarak bir PYP okulu olmaya uygun olup olmadığını denetler. Bu denetlemede gözlemlenen faktörler okulun kurulduğu yer, bina şartları, sınıfların öğrenci sayısı, okulun öğretmen kadrosu ve ne kadar süredir birlikte çalıştıklar, okulun teknolojik olanakları, okulun kütüphaneye verdiği önem ve olanakları ve okulun yönetim anlayışıdır.

. Uygun şartlara sahip veya alacakları eğitim ve destek sonucunda değişim göstereceğine inanılan okullar aday okul statüsü için resmi başvuru yapmak için davet

edilir.

· Başvurunun kabulünden sonra okuldan öğretmen ve yöneticilerini maddi olanaklar elverdiğince uluslararası eğitimlere göndermesi ve eğitim müfredatını PYP standartlarında iyileştirmesi beklenir. Bu konuda okul devamlı IBO’dan destek alır.

· Okul adaylık başvurusundan bir ila iki yıl sonrasında ön otorizasyon ziyareti geçirir. Bu ziyarette okulun uygulama aşamasında ne noktada olduğu, neleri iyileştirmesi gerektiği ve nasıl yapacağına dair rehberlik desteği alır. IBO belli bir süre sonunda otorizasyon ziyaretine gelebileceğini veya bundan önce ikinci bir ön otorizasyon ziyaretinin gerekeceği bilgisini vererek, ziyareti sonuçlandırır.

· Otorizasyon ziyaretine gelen ekip, okulda yaklaşık beş tam gün kalır ve okulla bağlantıda olan hemen hemen herkesle görüşür: yönetim, öğretmenler, öğrenciler, veliler, çalışanlar, servis ve yemek şirketleri, vb. IBO’ya göre öğrenme sadece sınıf içinde değil, okul ve ailenin var olduğu her yerde gerçekleşir. Bu nedenle de PYP felsefesinin okulu paylaşan herkes tarafından özümsendiğinden ve uygulamaya geçirildiğinden emin olmak ister.

· Otorizasyon ziyareti sonucunda ya okula resmi uygulama izni verilir ya da bir süre daha aday okul olarak iyileştirme çalışmalarına devam etmesi ve kendini yeterli gördüğü dönemde yeniden otorizasyon ziyareti için başvurması bilgisi iletilir. [5]

    PYP, uluslararasılık kavramını gittikçe daha net ifade etmeye çalışmanın ve bu ideale yaklaşmak için gösterilen çabanın, PYP okullarının temel misyonu olduğu inancındadır. Bu aşamada, PYP’nin başladığı yıllardan bu yana bu çeşitli etkenlerin incelenmesi sonucunda, PYP okullarının varoluş nedeninin ve neler yapıldığının üzerinde durulması gerektiği ortaya çıkar. Burada, PYP okullarından mezun olacak öğrencilerde hangi özelliklerin olmasını umduğumuza ve ne tür bir insanı uluslararası bir birey olarak tanımlayacağımıza bakmak gerekir. Dolayısıyla, PYP’nin uluslararası eğitim tanımının özünde, aşağıdaki tabloda belirtilen öğrenme sonuçları (öğrenci profili) olduğunu varsayabiliriz. Böylece PYP, okulların odak noktasını, öğrencinin öğrenmesi olarak belirler. Bu sonuçları taşıyan bireyleri yetişkin dünyasına kazandırmanın en önemli sonuç olacağına inanır. Bu sonuçlar, belirli değerler üzerine oturtulmuştur ve bu yönde öğrenme PYP’nin değer verdiği öğrenmedir. Uluslararası eğitimin esası da bundan ibarettir.[6]

   “Öğrenci profili” PYP’nin ruhunu oluşturur, amaçlarını temsil eder, eğitim öğretim programı çerçevesinin çıkış noktasıdır ve öğrencilerimizle çalışmalarımıza son noktayı koyan son değerlendirme sürecinin de özüdür. PYP okullarından uluslararası anlayışın temsilcisi olan bu sonuçları kazanmış bireyler mezun ederek, karmaşık ve rekabetçi dünyaya katkıda bulunacağına inanır. PYP’ye göre uluslararası bir okul, yer, büyüklük ve oluşumundan bağımsız olarak uluslararası bir birey yetiştirmeye uğraşan okuldur. Peki, uluslararası birey nedir? PYP’ye göre: Uluslararası birey, belirlenmiş olan öğrenci profilini taşıyan ve yaşayan bireydir.[7]

     Küreselleşen dünyada, çağın şartlarına uygun birey yetiştirmek hiç olmadığı kadar önem kazanmıştır. Bu konuda, eğitim sistemlerinin gereksinimlerinin sürekli olarak güncellemesi ve ihtiyaca cevap verebilmesi hayati önem taşımaktadır. Bu hususta değerlendirildiğinde PYP, değerlendirilmesi ve incelenmesi gereken önemli bir program niteliği taşımaktadır. Öğretmenlerimiz açısından ufuk açıcı bir program olacağından şüphemiz bulunmamaktadır.

Sedat YILMAZ

Eğitim Danışmanı

---

[1] International Baccalaureate Organization, Making the PYP Happen, Geneva Switzerland, September 2000,s.3

[2] IB Pyp Programına Yakından Bir Bakış Ve Türk Milli Eğitim Müfredatını Uygulayan Bir İlköğretim Okulunun, IB Pyp’ye Göre Hazırlanmış Müfredatından Örnek Çalışma

[3] Çamlıkaya E., IB Programına Yakından Bir Bakış

[4] Çamlıkaya E, a.g.e. s.22

[5] International Baccalaureate Organization, Making the PYP Happen, Geneva Switzerland, September 2000,

[6] International Baccalaureate Organization

[7] International Baccalaureate Organization